Eski Yunan dilinde üç karşılığı vardır sözün: Mythos , epos ve logos.
Mythos'a güven olmaz çünkü o ya söylenen ya da duyulan sözdür. Masal,öykü,efsane anlamına gelir.
Gerçeği tatlı bulanın işi olmaz mythosla, o daha çok gördüğünü duyduğunu yalanlarla süsleyenlerin seçimidir.
Epos ise tanrı armağanıdır. Belli bir düzen ve ölçüye göre söylenir ki ozanlara yaraşır böyle sözler.
Şiir,destan,ezgi anlamına gelir. Bugün Batılı dillerde epik ve epope olarak karşımıza çıkar.
Mythos 'la epos arasında bir yakınlık vardır esasen. Mythos söylenen sözün içeriği ise, epos da onun doğal olarak aldığı ölçülü,süslü ve dengeli biçimidir. Epos ne kadar güzelse mythos o kadar etkili olur. (Burada bir es verip selam duralım Homeros'a)
Bir de logos vardır. Onun sözcüğünü başta Herakleitos olmak üzere İonya bilginleri yapmıştır. Onlara göre logos gerçeğin insan sözüyle dile gelmesidir. Bir yasal düzeni yansıtır,insanın bedeninde ve ruhunda bulunduğu gibi, evrenin ve doğanın da logosu vardır. Logos insanda düşünce ,doğada kanundur. Her yerde ve her şeyde vardır. Ortaklaşa ve tanrısaldır. Logos'u bulmak ve sırlarını göz önüne sermek, insan sözüyle dile getirmek bir düşünürün asli görevidir. Bu görev ki yerine getirilirse dosdoğru bilime varır. Bugün herhangi bir araştırma dalında bilgini ve bilimi işte bu logos-logia tanımlar.
Mythos ve epos aşk yaşarlarken logos tek başınadır. Aralarında hep bir karşıtlık vardır. Bilginler her zaman hor görür mythosun uydurduğu eposun dile getirdiği tanrı masallarını.
Söze açıklık getirebildiysem ne mutlu bana, bir de Azra Erhat'a… Bu güzel sözleri bir kitabın arasında dondurarak gelecek nesillere aktardığı için.
Yorumlar
Yorum Gönder